Geld verdienen met je thuisbatterij op de EPEX- en onbalansmarkt!

Geld verdienen met het handelen van energie doormiddel van je thuisbatterij?

Steeds meer huishoudens investeren in zonnepanelen en thuisbatterijen om hun energieverbruik te optimaliseren. Maar wist je dat je thuisbatterij niet alleen kan dienen om overtollige zonne-energie op te slaan? Je kunt er ook geld mee verdienen door slim te handelen op de day-ahead markt en de onbalansmarkt.

Wat is de EPEX en onbalansmarkt en hoe werken ze?

In de wereld van energiehandel en elektriciteitsmarkten zijn de EPEX-spotmarkt en de onbalansmarkt twee essentiële componenten die bijdragen aan de stabiliteit en efficiëntie van het elektriciteitsnet. Hoewel ze beide te maken hebben met de koop en verkoop van elektriciteit, hebben ze elk hun eigen functie en belang binnen de energiemarkt. In deze blog gaan we dieper in op wat de EPEX-spotmarkt en de onbalansmarkt precies inhouden en hoe ze werken.

Wat is de EPEX-Spotmarkt?

De EPEX Spot (European Power Exchange Spot) is een Europese elektriciteitsbeurs waar energieproducenten, handelaren en consumenten elektriciteit kunnen kopen en verkopen voor levering op korte termijn. De markt opereert vooral op de zogenaamde day-ahead en intraday markten.

Day-Ahead Markt: Dit is een markt waar deelnemers één dag voor de fysieke levering van stroom biedingen indienen. Hier wordt de prijs van elektriciteit vastgesteld voor elke uur van de volgende dag, op basis van vraag en aanbod. Producenten bieden hun elektriciteit aan, terwijl grote verbruikers (zoals industrieën en energieleveranciers) hun benodigde elektriciteit kopen.

Intraday Markt: Dit is een markt die dichter bij het moment van levering opereert. Handelaren kunnen tot kort voor het daadwerkelijke verbruik elektriciteit kopen en verkopen om last-minute afwijkingen te corrigeren. De intraday markt biedt meer flexibiliteit, omdat deze helpt om onverwachte veranderingen in vraag of productie, zoals fluctuaties door weersomstandigheden (bij wind- of zonne-energie), op te vangen.

De EPEX-markt zorgt ervoor dat elektriciteit op een efficiënte manier wordt verhandeld, waarbij de prijs wordt bepaald door het directe evenwicht tussen vraag en aanbod. Deze markt is cruciaal voor de stabiliteit van het elektriciteitssysteem, omdat het helpt om de beschikbaarheid van elektriciteit op korte termijn te waarborgen.

Wat is de onbalansmarkt?

Hoewel de EPEX-spotmarkt helpt om elektriciteit te verhandelen voor korte termijn levering, kan het elektriciteitsverbruik en de productie soms afwijken van de voorspellingen. Dit komt vaak door onvoorziene gebeurtenissen zoals plotse pieken in vraag of veranderingen in het weer die van invloed zijn op wind- en zonne-energieproductie. De onbalansmarkt speelt hier een belangrijke rol in.

De onbalansmarkt wordt gebruikt om ervoor te zorgen dat het elektriciteitsnet altijd in balans is. In Europa, en specifiek in Nederland, is de netbeheerder (zoals TenneT) verantwoordelijk voor deze balans. Wanneer er een verschil is tussen de vraag en het aanbod van elektriciteit in real-time, ontstaat er onbalans. De onbalansmarkt is het mechanisme waarmee de netbeheerder snel extra elektriciteit kan inkopen of overtollige elektriciteit kan verkopen om de balans te herstellen. 

Op de onbalansmarkt:
Balance responsible parties (BRP’s) – energieproducenten of grote verbruikers die verantwoordelijk zijn voor hun eigen balans worden vergoed of beboet op basis van hun bijdragen aan de onbalans.

Als er een tekort is aan elektriciteit, koopt de netbeheerder extra stroom in (meestal van snel inzetbare bronnen zoals gascentrales of batterijopslag). Als er een overschot is, kan overtollige elektriciteit worden verkocht of verbruikt door flexibel inzetbare verbruikers.

De prijzen op de onbalansmarkt kunnen sterk fluctueren en zijn vaak hoger dan op de reguliere markt, omdat snelle maatregelen nodig zijn om het evenwicht te herstellen. Deze prijssignalen moedigen marktdeelnemers aan om hun productie of verbruik beter te voorspellen en waar mogelijk flexibel te reageren op onbalans.

Het belang van de EPEX en onbalansmarkt in de energietransitie
In de huidige energietransitie speelt de onbalansmarkt een steeds belangrijkere rol. Met de groeiende afhankelijkheid van hernieuwbare energiebronnen zoals wind en zon, neemt de onzekerheid in elektriciteitsproductie toe. Dit maakt het lastiger om vraag en aanbod nauwkeurig te voorspellen en zorgt voor meer fluctuaties in de balans van het net.

De EPEX-markt biedt de mogelijkheid om kort van tevoren elektriciteit te verhandelen, maar de onbalansmarkt vangt de onverwachte afwijkingen op. Door snel te reageren op onbalans wordt de stabiliteit van het elektriciteitsnet gewaarborgd. Ook ontstaat er een prikkel voor innovatieve technologieën zoals batterijen om te helpen deze onbalans op te vangen.

Opsomming EPEX en onbalans

Zowel de EPEX-spotmarkt als de onbalansmarkt zijn essentieel voor het goed functioneren van de elektriciteitsmarkt. Waar de EPEX-spotmarkt zorgt voor een efficiënte handel in elektriciteit op de korte termijn, helpt de onbalansmarkt om real-time verstoringen in het aanbod en de vraag te corrigeren. Samen spelen ze een cruciale rol in het waarborgen van de stabiliteit van het elektriciteitsnet, vooral in het licht van de uitdagingen die gepaard gaan met de groei van hernieuwbare energiebronnen. Door deze markten goed te begrijpen, kunnen marktdeelnemers strategisch inspelen op prijsfluctuaties en bijdragen aan een duurzaam en stabiel energiesysteem.

Hoe kun je nu extra geld verdienen met een thuisbatterij?

Met behulp van slimme software kan je thuisbatterij automatisch worden ingezet om te handelen op de Day-Ahead Markt en onbalansmarkt, dit wordt aangestuurd door de energieleverancier. De energieleverancier bepaalt het optimale moment om energie in te kopen of te verkopen, afhankelijk van de huidige marktprijzen. De winst die de energieleverancier hieruit haalt, delen zij met de consument. Dit alles gebeurt zonder dat je er zelf iets voor hoeft te doen.

Voordelen van handelen op de Day-Ahead Markt en onbalansmarkt

• Extra inkomsten: Naast de besparingen door eigen gebruik van zonne-energie en de terug geleverde stroom, kun je extra inkomsten genereren door het slim in- en verkopen van energie aan het net.
• Lagere energierekening: Door slim gebruik te maken van de marktprijzen verlaag je je energiekosten.
• Bijdrage aan een stabieler energienet: Door energie op te slaan en te verkopen help je mee het elektriciteitsnet in balans te houden, wat vooral belangrijk is nu steeds meer hernieuwbare energiebronnen worden ingezet.

Voorbeeld van uw besparing met onbalans:

Tussen oktober 2022 en september 2023 waren er bijvoorbeeld 969 momenten waarin de prijs binnen een kwartier met €0,50 per kWh veranderde (volgens https://www.nextenergy.nl/artikelen/onbalansmarkt-thuisbatterij). Een slimme thuisbatterij kan die momenten benutten door automatisch stroom op te slaan wanneer het goedkoop is, en weer door te verkopen wanneer de prijs stijgt. Had je in die periode een thuisbatterij met een vermogen van 8 kW en een opslagcapaciteit van 16 kWh. Dan had je in ieder van die kwartieren 2 kW kunnen opladen en zo (969 onbalansmomenten x 2 geladen kWh ) x €0,50 = €969 winst kunnen maken, alleen door piekuren op de onbalansmarkt te benutten.

Conclusie: Een slimme investering

Handelen met je thuisbatterij op de onbalansmarkt biedt een interessant nieuw verdienmodel. Niet alleen bespaar je op je energierekening, je kunt ook actief inkomsten genereren door slim in te spelen op prijsverschillen in de energiemarkt. Kortom, een slimme manier om zowel financieel als duurzaam voordeel te halen uit je eigen energievoorziening.

Wil je meer weten over hoe jij kunt handelen met je thuisbatterij? Neem contact met ons op voor advies en mogelijkheden!